دیده‌بان حقوق بشر در گزارش‌اش در پیوند به وضعیت حقوق بشر در سال ۲۰۲۳ میلادی در افغانستان گفته است که گروه طالبان در این سال مرتکب نقض گسترده حقوق بشر شده‌اند.
این گزارش ناوقت روز روز پنج‌شنبه، ۲۱ جدی، نشر شده است.
در این گزارش آمده است که افغانستان در ۲۰۲۳ بازهم تنها کشوری در جهان بوده است که آموزش و تحصیل برای زنان در آن منع شده است.
دیده‌بان حقوق بشر با تهیه این گزارش گفته به این نتیجه رسیده است که: «الگوی سوء استفاده از زنان و دختران در افغانستان به‌عنوان جنایت علیه بشریت، آزار و اذیت جنسیتی است.»
گزارش همچنان حاکی از آن است که طالبان رسانه‌های افغانستان و آزادی بیان را سرکوب کرده و بازداشت‌های خودسرانه روزنامه‌نگاران، مدافعان حقوق بشر و فعالان جامعه مدنی از جمله زنان معترض را افزایش داده‌اند.
ارزیابی‌های دیده‌بان حقوق بشر نشان می‌دهد که طالبان قانون‌ها و سیاست‌های را در افغانستان وضع و اجرا کرده‌اند که: «زنان و دختران را از اعمال حقوق اساسی خود، از جمله آزادی تجمع، حرکت، کار، تحصیل، به‌طور جامع منع می‌کند. این قانون‌ها همچنان سایر حقوق مانند حقوق زندگی معیشت و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی غذا و آب را تضعیف می‌کند.»
قتل‌های فراقانونی، ناپدید شدن‌های اجباری و شکنجه نظامیان و کارمندان دولت پیشین افغانستان، بخش دیگری از گزارش دیده‌بان حقوق بشر را در این کشور تشکیل می‌دهد که جنگ‌جویان طالبان در رویدادهای «انتقام‌جویانه» مرتکب شده‌اند.
گزارش دیده‌بان حقوق بشر از نقض گسترده حقوق بشر توسط طالبان در سال ۲۰۲۳ در حالی نشر شده که سازمان ملل متحد نیز در سال گذشته میلادی از مستند‌سازی ۸۰۰ پرونده قتل فراقانونی، بازداشت‌های خودسرانه و شکنجه نظامیان و کارمندان دولت پیشین افغانستان از سوی طالبان، خبر داد.
عکس‌ها و مصاحبه‌های که در روزهای اخیر از زندانیان آزاد شده از زندان‌های طالبان نشر شده که نشان می‌دهد، این گروه پس از بازداشت فعالان مدنی و آموزشی به‌ویژه زنان، آنان را به شدت شکنجه کرده‌اند.
برخی موارد نیز در روزهای گذشته نشر شده که طالبان «شرم‌گاه‌های زنان» بازداشت شده را به شدت شکنجه کرده تا آنان به کسی نشان داده نتوانند.
