پس از غصب دوبارهی قدرت توسط گروه طالبان در ماه اگوست سال ۲۰۲۱ میلادی، دروازههای جهان بار دیگر به روی افغانستان بسته شدند و شهروندان این کشور نیز مجبور شدند که سبک زندهگی خود را از چارچوب یک نظام دموکراتیک به یک رژیم دینی ـ مذهبی عیار سازند. اما، اعمال این تغییرات در چگونگی سبک زندهگی مردم در افغانستان، زندهگی بانوان این کشور را به یک «جهنم» مبدل کرد.
در واکنش به محدودیتهای پیهم گروه طالبان، بانوان ابتدا تظاهراتی را در شهر کابل سازماندهی کردند و سپس دامنههای این اعتراضها به ولایتهای هرات و بلخ نیز گسترش یافت. به گفته سازمانهای حقوقبشری پاسخ طالبان به این اعتراضها، خشمگین، خصمانه و غیراخلاقی بود.
تـرنم سیدی، مسوول شبکه مشارکت سیاسی زنان افغانستان میگـوید که طالبان در جریان دو سال و سه ماه حاکمیت شان، بیش از ۱۰۰ بانـوی معترض را بازداشت و شکنجه کردهاند.
خانم سیدی در گفتگو با تلویزیون «بینا» گفت که این آمار، تنها آن بانـوانی را دربر میگیرد که بازداشت شان توسط رژیم طالبان، علنی و رسانهای شده است، در حالی که شمار دقیق بانوان بازداشتشده به مراتب بیشتر است: «بانوان شکنجهها و خشونتهای زیادی را در زندانها تحمل کردهاند. یک تعداد آنان پس از دادن ضمانتهای سنگین کتبی و اجباری توسط خانوادههای شان، سرانجام از زندان آزاد شدند اما حالا در حبس خانگی هستند.»
در اوایل سال ۲۰۲۲ میلادی که اعتراضات بانـوان شدت یافته بود، طالبان با یورش به خانه تمنا زریاب پریانی، او و سه خواهرش را بازداشت کردند. پروانه ابراهیمخیل، زهرا محمدی، مرسل عیار و چندین بانوی معترض دیگر نیز توسط طالبان زندانی شدند. در هرات و مزارشریف هم دهها بانوی معترض بازداشت شدند.
طالبان هفتهها بازداشت این بانوان معترض را انکار میکردند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد با نگرانی از ناپدید شدن بانوان معترض در صفحه ایکس خود نوشت: «من با جدیت از طالبان میخواهم که امنیت آنها را تضمین کنند تا بتوانند به خانههای خود برگردند.»
سرانجام رژیم طالبان پروانه ابراهیمخیل، مرسل عیار، زهرا محمدی، تمنا زریاب پریانی و خواهرانش و همچنان شماری از بانوانی که از هرات و مزارشریف بازداشت شده بودند را آزاد کردند، اما همزمان با این، اجساد دستکم ده بانوی معترض بازداشتشده از مزارشریف و شهر هرات پیدا شد.
بر بانوان معترض در زندانهای طالبان چه گذشت؟
رقیه ساعی یکی از بانوان معترض که دو بار توسط طالبان بازداشت و زندانی شده است، تصاویری از بدنش را به ما نشان میدهد که ساعاتی پس از رهایی از زندان گرفته شدهاند. در این تصاویر آثار لتوکوب شدید و لختگی خون ناشی از ضرب و شتم دیده میشوند.
رقیه ساعی به تلویزیون «بینا» گفت: «بالای زنـان در زندانهای طالبان تجاوزهای گروهی شدند و هیچ کسی هم حق ندارد که این موارد را رسانهی سازد، چون طالب با فامیل او و کسی که در رسانهها صحبت میکند آنها را تهدید می کنند.»
در همین حال عبدالله احمدی، رییس انستیتوت دیجیتال جامعه مدنی میگوید که بیشتر فرماندهان قدرتمند طالبان و اداره استخبارات این گروه دارای زندانهای پنهانی بوده و هیچکس به این زندانها دسترسی ندارند. او میگوید که اکثر زنان و مردان در این زندانها در حالت بیسرنوشتی بسر میبرند.
آقای احمدی میگوید که بربنیاد اطلاعات انستیتوت دیجیتال جامعه مدنی، نزدیک به یک هزار زن در زندانهای اداره استخبارات و فرماندهان طالبان به علتهای مختلف زندانی هستند: «در زندانهای طالبان شکنجه به شکل شدید آن وجود دارد، محکمه عادلانه به زندانیان وجود ندارد، در کنار این موارد برای اقرار اجباری زندانیان انواع شکنجه صورت گرفته است، کشیدن ناخن، لت و کوب، توهین و تحقیر، حتا تجاوز به زنان در بعضی موارد گزارش شده است و یا شکنجه در نقاط حساس بدن مثل آلات تناسلی هم گزارش شده است.»
رژیم طالبان در دو سال و سه ماه گذشته دستکم ۵۰ فرمان، دستورالعمل و یا بیانیه را برای محدود کردن زنان صادر کرده است.
مریم معروف آروین، فعال حقوق زنان میگوید که رژیم طالبان در حالی مرتکب غیرانسانیترین جنایتها علیه زنان معترض شده است که این بانوان با آمدن در جادهها، تنها نان، کار و آزادی میخواستند. به گفتهی خانم آروین، طالبان از تمامی گزینهها برای خفه کردن صدای زنان استفاده کردند.
او به تلویزیون «بینا» گفت: «بانوان با گذشت هر روز امید و آرزوهای شان را از دست میدهند. طالبان در دو سال گذشته تلاش کردهاند که یک جامعه مردانه و سنتی را حاکم بسازند که زنان قربانی این روند بوده است.»
در حال حاضر علاوه بر این که صدها بانو به دلایل مختلف در زندانهای گروه طالبان بسر میبرند، در یک ماه گذشته نیز این گروه سه بانوی معترض ندا پروانی، ژولیا پارسی و منیژه صدیقی را با شماری از اعضای خانوادههای آنان بازداشت و زندانی کردهاند.
رژیم طالبان حاضر به پخش هیچگونه اطلاعاتی درباره سرنوشت این بانوان و خانوادههای آنان نیست.