جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا، فرا رسیدن شب یلدا (شب چله) این مناسب فرهنگی را تبریک گفته و به علاقهمندان آن آرزوی بهروزی و سلامتی کرده است.
آقای ترودو، صبح روز شنبه، ۳۰ قوس، در پیامی در ایکس جشن شب یلدا را با نشر عکسی از سفره یلدایی، تبریکی داده است.
نخستوزیر کانادا گفته که «یلدا بهتر است در محاصره عزیزان و نور سپری شود. شب یلدا بر تمامی عزیزان مبارک باد.»
این مناسبت فرهنگی فارسیزبانان جهان برابر است به آخرین شب پاییز و از آن بهعنوان درازترین شب سال تجلیل میشود.
طالبان برای سومین سال پیهم تجلیل رسمی شب چله یا شب یلدا را در افغانستان ممنوع کرده و اجازه برگزاری رسمی آن را ندادند.
موسسه تحکیم رفاه زنان و اطفال افغانستان با نشر بیانیهای ممنوعیت شب یلدا توسط گروه طالبان را «نقض آشکار حقوق و آزادیهای فرهنگی و نفی آشکار هویت ملی مردم» این کشور خوانده است.
به گفته این موسسه، شهروندان افغانستان ناگزیر شدند از ترس طالبان شب یلدا را بهگونه پنهانی در خانههایشان تجلیل کنند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «این نوعی آپارتاید فرهنگی است که هدف آن از بین بردن میراث فرهنگی، مختل کردن انتقال سنتها و نمادهای فرهنگی به نسل های آینده، محو تنوع فرهنگی، و اعمال همگونسازی ایدئولوژیک در جامعه افغانستان است. این به وضوح ایدئولوژی تغییرناپذیر طالبان را نشان می دهد.»
موسسه تحکیم رفاه زنان و اطفال افغانستان سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) را مسوول دانسته تا در برابر برخورد طالبان با شب یلدا، این میراث کهن افغانستان واکنش نشان دهد.
به باور این موسسه، یونسکو و جامعه جهانی به این رویکرد طالبان در پیوند به انکار از ارزشهای فرهنگی تنها به صدور اعلامیهها بسنده کرده و مردم افغانستان بار «سکوت و انفعال» آنان را بردوش میکشند.
در همین حال، شهروندان کشور باوجود ترس و چالشهای امنیتی با پهن کردن سفرههای یلدایی در کانون خانوادههایشان به تجلیل از شب یلدا پرداختهاند.
با این وجود، امسال خلاف معمول و سالهای گذشته برخی از عالمان دین فتوای حرام خواندن تجلیل از شب یلدا را به چالش کشیده و تجلیل از این مناسب فرهنگی را جایز دانستهاند.
ولیالله لبیب و عبدالصمد قاضیزاده، دو تن از عالمان دین تجلیل از شب یلدا را یک مناسبت فرهنگی دانسته و صدور فتوای مخالفت دین اسلام با آن توسط برخی از عالمان جوان، کار نادرست خواندهاند.
آغاز چله، یا شب یلدا بهعنوان میراث کهن حوزه تمدنی فارسی از مناسبتهای فرهنگی در سطح جهان به شمار میرود.
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) شب یلدا را بهعنوان نهمین میراث فرهنگی ناملموس مشترک افغانستان و ایران ثبت کرد.