دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید که از محروم شدن دختران در افغانستان از آموزش توسط طالبان یک هزار روز می‌گذرد و این روند پیامد‌های جبران ناپذیری برای این کشور به دنبال خواهد داشت.
سی‌بی‌اس‌نیوز، از رسانه‌های غربی، جمعه‌شب، ۱۸ جوزا، در گزارشی به نقل از دیده‌بان حقوق بشر گفته که جامعه افغانستان با محرومیت دختران از آموزش هرگز شکوفا نخواهد شد.
براساس گزارش، اکثر دختران در افغانستان پس از محروم شدن از آموزش توسط طالبان به مکاتب پنهانی و غیررسمی رو آورده‌اند.
مکاتب غیررسمی و پنهانی عمدتاً در ولایت‌های جنوبی و شرقی افغانستان فعالیت دارند که با کمبود منابع از جمله آموزگاران زن روبه‌رو اند.
صندوق پوهانا، یکی از سازمان‌های است که ماهانه مکاتب غیررسمی و پنهانی را در ولایت هلمند (یکی از خواست‌گاه‌های اصلی طالبان) حمایت مالی می‌کند.
وژمه توخی، بنیانگذار این سازمان که در حال حاضر ساکن اروپا است گفته که برای فعلا یک‌هزار و ۳۰۰ دانش‌آموز در مکاتب غیررسمی و پنهانی تحت پوشش این سازمان، سرگرم فراگیری آموزش هستند.
خانم توخی گفته است: «هدف من از تاسیس این مکاتب کمک به ادامه تحصیل دختران است، به‌ویژه آن‌هایی که در ولایت‌های دورافتاده و توسعه‌نیافته هستند که از حقوق اولیه خود برای تحصیل بالاتر از صنف ششم محروم هستند.»
شیرین (نام مستعار) یک تن از آموزگاران در حکومت پیشین افغانستان است که گفته در حال حاضر به کمک سازمان پوهانا دو صنف درسی ۲۰ نفره در اوقات جداگانه دارد که روزانه برای آنان تدریس می‌کند.
این آموزگار افزوده است: «تدریس به ۴۰ دانش‌آموز در دو جلسه چالش برانگیز است، اما من متعهد هستم که به این دخترانی که تحمل زیادی کرده‌اند کمک کنم. من این کار را برای دانش‌آموزانم انجام می‌دهم که تحت فشار روانی شدیدی قرار دارند و پس از بستن مکاتب توسط طالبان، مشکلات شدید سلامت روانی را تجربه کرده‌اند.»
دانش‌آموزان صنف‌های آموزش پنهانی که عمدتاً از صنف هفتم تا یازدهم هستند، سازمان‌های چون پوهانا را آخرین امید برای بهر‌ه‌مند شدن‌شان از سواد می‌دانند.
نجیبه، یک تن از دانش‌آموزان صنف‌های خانم شیرین گفته است: «وقتی شنیدم که طالبان در سال تحصیلی ۲۰۲۴ مدارس را فقط برای پسران باز می‌کنند، احساس حقارت کردم، زیرا زنان در نظر طالبان بی‌ارزش هستند.»
در روزها و ماه‌های پس از تسلط طالبان بر افغانستان که دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها بر روی دختران مسدود شد، پوهانا و سازمان‌های همانند آن روزنه‌ای امید شده برای بسیاری از دانش‌آموزان دختر در کشور.
گروه طالبان یک‌هزار روز پیش از امروز دروازه مکاتب را برروی دختران بالاتر از صنف ششم مسدود کردند.
رویدادی که افغانستان را در جهان به نخستین کشوری مبدل کرده که دختران در آن اجازه آموزش با را ندارند.
