پس از بیرون شدن نیروهای خارجی از افغانستان، تسلط دوباره‌ی طالبان، قطع درصدی زیادی از کمک‌های جامعه جهانی، و نیز بی‌کار شدن ده‌ها هزار مرد و زن، گزارش‌ها از بدتر شدن وضعیت اقتصادی در کشور، بیشتر حکایت می‌کنند.
سازمان ملل متحد با نگرانی از بدتر شدن وضعیت اقتصادی در افغانستان گفته است که آمار فقر در میان شهروندان این کشور به سی و چهار میلیون افزایش پیدا کرده است. در حالی که این رقم فقر در سال‌های پسین جمهوریت پانزده میلیون نفر گزارش داده شده بود.
این آمار سازمان ملل متحد بسیار تکان دهنده است و اگر این آمار را به گونه‌ی دیگری سنجش کنیم، پس از تسلط طالبان در افغانستان ۱۹میلیون تن دیگر در جمع فقیر‌ترین‌های افغانستان افزوده شده‌اند.
طالبان با تسلط شان بر افغانستان، بسیاری از کارمندان حکومت پیشین را از برکنار کردند و زنان افغانستان را تقریبا به گونه کامل خانه نشین کردند.
بیکاری بخش بزرگ از جامعه به ویژه زنان افغانستان که بیشتر شان نان آور خانواده بودند، بدون شک که بر وضعیت قتصادی خانواده‌ها اثر ناگوار بر جا گذاشته است.
خالده«نام مستعار» در یکی از رسانه‌های افغانستان کار میکرد، چهار فرزند دارد و شوهرش نیز وفات کرده است او می‌گویدکه وضعیت اقتصادی بسیار خراب دارد و در تلاش کار است اما تلاش‌هایش برای پیدا کردند کار بی‌نتیجه بوده‌اند.
این روزها یگانه دغدغه‌اش این خانم پیدا کردن نان برای فرزندانش است او در گفتگو با بینا می‌گوید:«شرایط بسیار خراب است، کار نیست و حتی برای پیدا کردن کار به ولایت‌های دیگر رفتم اما کار پیدا نمی‌شود و فرزندانم روزهای زیادی را نان نخورده‌اند و تنها یک وقت نان یا شب یا چاشت برای شان پیدا می‌توانم»
در واپسین مورد بانک جهانی نیز از افزایش فقر در افغانستان نگرانی کرده و گفته است که بیش از نیمی از جمعیت افغانستان زیر خط فقر گرفته‌اند اما طالبان با پخش اعلامیه‌ی افزایش فقر در افغانستان را رد کرده‌اند و گفته‌اند که با آغاز پروژه‌های بزرگ و کوچک و نیز پیشرفت‌‌ها در بخش تجارت، صنعت و کشاورزی به ده‌ها هزار نفر زمینه‌ی کار فراهم شده است.
اما ناصر «نام مستعار» را بیکاری نفس‌گیر ساخته او که یک افسر پولیس سرحدی در حکومت پیشین بود می‌گوید که این روزها یگانه تلاش‌اش پیدا کردن نان با شکم سیر است.
ناصر می‌گوید:« پنج فرزند دارم اما از شدت وضعیت بد اقتصادی هیچ‌گاه به آینده آنان فکر نکردم که چی می‌شوند، فقط و فقط تلاش دارم شکم شان را سیر کنم.»
این وضعیت اقتصادی ناگوار بر سفره‌ی بسیاری از خانواده‌ها پهن شده است. اگرچه بربنیاد گزارش‌ها جامعه جهانی به ویژه ایالات متحده امریکا میلیون‌ها دالر برای رسیدگی به وضعیت شهروندان افغانستان در ماه‌ها و سال‌های پسین کمک کرده‌اند اما گزارش‌های هم پخش شده‌اند که این کمک‌ها و توزیع آن شفاف نیستند و طالبان نیز حسابدهی شفاف در توزیع کمک‌ها نداده اند.
چند خانوادهی که در این گزارش نظر شان گرفته شده، از این کمک‌ها هیچ آگاهی ندارند و پیش از این نیز گزارش‌های پخش شده اند که کمک‌ها بیشتر به کسانی توزیع می‌شوند که پیوند به گروه طالبان و یا فرماندهان آنان دارند.
اکمل باشنده کابل، مردِ که تا اکنون هیچ کمکی دریافت نکرده است، او که نان آور خانوادهی شش نفری است، می‌گوید، از بی‌کار و تنگ دستی به ستوه آمده است.« سابق خوب بود یک کار و بار پیدا می‌شد اما حالی بی‌کار استم و بسیار برای ما سخت است که نان به خوردن پیدا کنیم و نمیدانیم که چی کنیم و به کجا برویم»
احمد فهیم باشنده‌ی دیگر کابل نیز با سرنوشت مشابه روبرو است، سه دختر و یک پسر خورد سال دارد، می‌گوید که در دوران جمهوریت در یکی از وزارت‌‌ها کار میکرد اما طالبان او را خانه نشین کرده‌اند.
احمد فهیم می‌افزاید که زندگی برایش با گذشت هر روز تنگ‌تر می‌شود، هر روز دنبال کار می‌رود اما شام دست خالی به خانه بر می‌گردد.« زنده‌گی کردن در افغانستان مشکل است. برایم بسیار سخت است که اولاد هایم نان بگویند و من برای شان آماده نتوانم، نمی دانم تا چه وقت این حالت خواهد کرد و چه وقت از تنگ دستی نجات خواهیم یافتیم»
با این همه، سید مسعود آگاه اقتصادی و استاد پیشین دانشکده‌ی دانشگاه کابل از بی‌دادگری فقر مادی و معنوی در افغانستان سخن می‌زند و می‌گوید که نبود یک راهبرد اقتصادی در بیست سال پسین و نیز در دو و نیم سال تسلط طالبان، مردم را با دشورای‌های فروان روبرو ساخته است.
این آگاه اقتصادی به این باور است که تغییر حکومت‌ها و رژیم‌ها، افغانستان را از نگاه اقتصادی سخت صدمه زده است. «موضوع فقر یکی از بزرگترین معضلات است که افغانستان به آن مواجه است. عدم جبران انرژی از دست رفته توسط یک فرد و حتی توسط یک کشور میتواند فقر ایجاد کند. فقر مادی و معنوی هر دو طوفان کرده از این لحاظ تغییرات رژیم ها و عدم موجودیت استراتیژی اقتصادی برای حل معضل بیکاری و نشانی کردن یک نقطه آغاز برای کاهش فقر مطرح است که متاسفانه در افغانستان صورت نگرفته است.»
بسیای از کارشناسان به این باور استند که اگر به وضعیت شهروندان افغانستان از سوی جامعه‌ی جهانی توجه جدی نشود در ماه‌ها و سال آینده وضعیت بدتر خواهد شد و آمار فقر نیز گسترش پیدا خواهد کرد.
