دو سال پیش، رژیم طالبان به بهانهی ایجاد طرزالعمل پوشش «شاگردان اناث»، دروازههای مکتبها و دانشگاهها را بروی دختران بسته کردند. با گذشت این مدت طولانی، هنوزهم هیچ چشمانداز روشنی از پایان ممنوعالتحصیل بودن دختران در افغانستان، وجود ندارد.
بربنیاد آمارها، در آخرین سال نظام جمهوری در افغانستان، ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار دانشآموز به مکتب میرفتند که ۴۷ درصد آنان را دختران تشکیل میدادند. علاوه بر این، سهم دختران در دانشگاههای افغانستان نیز یک رقم درشت چندصد هزار نفری بود.
نجیبه آرین، سخنگوی وزارت معارف نظام پیشین میگوید که رژیم طالبان تنها در بخش معارف، بیش از دو میلیون و ۵۰۰ هزار دختر را از حق آموزش محروم کرده اند و محرومیت دختران از دسترسی به مکتب، گذار افغانستان را به سوی یک جامعه بیسواد شتاب میبخشد.
خانم آرین در گفتگو با تلویزیون «بینا» میگـوید که رژیم طالبان هیچ طرحی برای بازگشایی مکتبها و دانشگاهها بروی دختران ندارد و ایجاد طرزالعمل پوشش شاگردان اناث را بهانهی برای مسدود نگهداشتن مکتبها قـرار داده اند: «به اساس اطلاعاتی که ما داریم هیچ اقـدام عملی برای بازگشایی مکتبهای دخترانه صورت نگرفته، چـون رهبری طالبان در اصل معتقد نیستند که مکتبهای دخترانه باز شوند و اگر تغییرات اسلامی را بهانه عنوان میکنند، در نظام جمهوری نصاب اسلامی بود و مکتبهای دخترانه جدا از مکتبهای بچهگانه بودند و از سوی آموزگاران زن آموزش میدیدند.»
سخنگوی وزارت معارف نظام پیشین بدین باور است که رژیم طالبان در قبال بازگشایی مکتبها و دانشگاهها بروی دختران، گـونهای از «سیاست عوام فریبی» را دنبال میکند تا در داخل کشور مردم را امیدوار نگهدارد و در بیرون از کشور جامعهی جهانی را اغفال کند.
اما، حلیمه صدف کـریمی، عضو مجلس نمایندهگان نظام پیشین میگـوید که نبود فشار جامعهی جهانی و سکوت معنیدار جهان در این زمینه، اعتماد به نفس رژیم طالبان را برای اعمال هرگونه محدودیت بر زنان و دختران در افغانستان، افزایش داده است.
این قانونگذار نظام قبلی میگوید که یکی از تبعات بزرگ بسته ماندن دروازههای مکتبها و دانشگاهها بروی دختران، افزایش مهاجرت است: «نهادهای جهانی بویژه سازمانهای حقوقبشری بیتوجهی میکنند و هیچ عکسالعملی برای تغییر در زندهگی زنان و دختران نشان نمیدهند. مسوول این وضیعت زنان افغانستان همان کشورهای است که در قطر با طالبان سند دوحه را امضا کردند.»
چندی پیش یک مقام ارشد طالبان در نشستی زیر عنوان «فرصتها برای آینده روشن جوانان» در ولایت خوست، گفت تا زمانی که دختران به گونهی کامل در چوکات اسلامی عیـار نشوند، برای شان اجازهی مکتب رفتن داده نخواهد شد.
اما برخی از فعالان عرصه آموزش دختران میگویند که با گذشت بیش از دو سال ثابت شد که رژیم طالبان با سؤ استفاده از شریعت، در پی زندانی نگهداشتن دختران در خانهها بوده تا یک «نسل بیسواد و گوش به فرمان این رژيم» در افغانستان بزرگ شود.
آویژه اورژلان به تلویزیون «بینا» گفت: «اگر ما روی حرفهای طالبان باور کنیم به این معناست که ما مردم خوش باور استیم و طالب کسی نیست که گپ بزند و عمل کند. طالبان هیچ طرزالعملی برای بازگشایی مکاتب دخترانه ندارند و حکومتداری را بلد نیستند و بسته ماندن مکتبها برای نسلها زیان رسانیده و مردمی که تشویش آموزش فرزندان و آینده آنان را داشتند، بیشتر شان به همین علت ترک وطن کردند و مهاجر شدند.»
بـانو اورژلان بدین باور است که رژیم طالبان با بسته نگهداشتن مکتبها و دانشگاه بروی دختران، میخواهد که از جامعه جهانی امتیازگیری کند و به اهداف گروهی خود برسد. در حـال حاضر، افغانستان یگانه کشوری است که رژيم حاکم آن آموزش دختران را محدود و تعلیق کرده است.